Przemocą domową nazywamy każde intencjonalne (celowe, zamierzone, nieprzypadkowe), wykorzystujące przewagę sił działanie, naruszające prawa i dobra osobiste jednostki powodujące cierpienie i szkody drugiej osoby (w tym przypadku współmałżonka, partnera, dziecka, współlokatora, członków rodziny).
Przykłady zachowań przemocowych:
Przemoc psychiczna:
-wyśmiewanie;
-narzucanie własnych poglądów;
-chłód emocjonalny;
-szantaż (w tym emocjonalny);
-stała krytyka;
-wmawianie choroby psychicznej;
-izolowanie od bliskich, znajomych, pracy;
-straszenie zrobieniem krzywdy sobie, ofierze, bądź ważnym dla niej osób;
-krzywdzenie zwierząt należących do ofiary;
-niszczenie ważnych, cennych przedmiotów będących własnością ofiary;
-domaganie się bezwzględnego posłuszeństwa;
-ograniczanie snu, pożywienia etc.;
-wyzywanie;
-poniżanie;
-upokarzanie;
-zawstydzanie;
-grożenie;
Przemoc fizyczna:
-popychanie;
-policzkowanie;
-szczypanie;
-kopanie;
-bicie otwarta ręka i pięścią;
-duszenie;
-rzucanie i bicie przedmiotami;
-parzenie;
-polewanie substancjami żrącymi;
-podtruwanie;
-porzucenie w niebezpiecznej okolicy;
-nieudzielenie pomocy;
-użycie broni;
-ciągnięcie za włosy itp.
Przemoc seksualna:
-wymuszanie współżycia seksualnego;
-wymuszanie nieakceptowanych form współżycia;
-zmuszanie do oglądania materiałów pornograficznych;
-zmuszanie do obcowania seksualnego z innymi osobami;
-stręczycielstwo;
-krytyka zachowań seksualnych i poniżanie w tej sferze życia;
-sadystyczne formy współżycia seksualnego;
-patologiczna zazdrość itp.
Przemoc ekonomiczna:
-odbieranie zarobionych pieniędzy;
-uniemożliwienie podjęcia zatrudnienia;
-nie zaspakajanie podstawowych, materialnych potrzeb członków rodziny;
-wydzielanie pieniędzy itp.
Ofiary i sprawcy
Choć mówi się, że zwykle ofiarami przemocy domowej padają kobiety, a sprawcami są mężczyźni, nie dzieje się tak zawsze. Zarówno ofiarą jak i sprawcą może zostać każdy: kobieta lub mężczyzna, dziecko czy osoba starsza.
To również nieprawda, że do przemocy dochodzi jedynie w rodzinach „z marginesu”, patologicznych, a przyczyną znęcania się nad członkami rodziny jest wyłącznie nadużywanie przez sprawcę alkoholu. Mity te, podobnie do innych, są wynikiem nagłaśniania tego rodzaju informacji, chociażby w mediach. Równie dobrze przemoc może mieć bowiem miejsce w domach zwanych „dobrymi”, a wśród osób znęcających się nad domownikami znajdziemy chociażby lekarzy, prawników, a także przedstawicieli wojska. Jeśli zaś chodzi o uzależnienia czy to od alkoholu, czy od innych substancji, to – choć często współwystępują one z przemocą – nie można uznać ich ani za przyczynę, ani za wytłumaczenie lub usprawiedliwienie znęcania się nad bliskimi.
Nie zawsze prawdą jest też to, że sprawca to osoba chora, np. psychicznie. Choć bowiem zdarzają się i takie sytuacje, to jednak nie we wszystkich przypadkach. Podobnie nie można mówić, że osoby, które doświadczają przemocy „same są sobie winne”, „lubią to” czy mają jakiś szczególny typ osobowości, który powoduje, że stają się ofiarami. Nie jest to prawdą. Owszem, doświadczanie lub bycie świadkiem przemocy w dzieciństwie może ułatwiać wejście w rolę ofiary, np. z powodu nieodpowiedniego wykształcenia umiejętności stawiania granic. Jednakże wśród doświadczających przemocy znajdziemy także osoby, które nigdy wcześniej nie miały z nią styczności.
Gdy potrzebujesz rozmowy
Wiesz lub podejrzewasz, że to, czego doświadczasz, jest przemocą (lub jesteś jej świadkiem), a nie masz do kogo zwrócić się o pomoc lub brak Ci odwagi, aby zgłosić sprawę na policję? W takiej sytuacji możesz na przykład skorzystać z telefonów informacyjnych lub zaufania. Są to np. Ogólnopolski Telefon dla Ofiar Przemocy w Rodzinie – 801 12 00 02 (od poniedziałku do soboty w godzinach 8:00-22:00, niedziele i święta – 8:00-16:00), Kryzysowy Telefon Zaufania – 116 123.
Dają one możliwość zdobycia informacji chociażby o tym gdzie i jakiego rodzaju pomoc (np. terapeutyczną, prawną, socjalną) można uzyskać – zarówno w kraju, jak i poza jego granicami. Osoby pracujące w tych poradniach mogą również udzielić Ci różnego rodzaju praktycznych porad oraz przeprowadzić interwencję w momencie, gdy istnieje zagrożenie życia lub zdrowia Twojego lub znanej Ci ofiary przemocy.
W sytuacji zagrożenia
Gdy grozi Ci niebezpieczeństwo, najlepiej krzycz, aby zaalarmować chociażby sąsiadów oraz staraj się uciec. Nie daj się zapędzić w miejsce skąd trudno będzie Ci się wydostać. W takiej sytuacji, jeśli oczywiście czujesz, że dasz dobie radę i masz taką możliwość, warto również zawiadomić policję (numery telefonów: 997 lub 112 – z telefonów komórkowych).
Czy informowanie policji to dobry pomysł?
Obawiasz się, że policja Ci nie pomoże? Nie martw się – możesz po nią zadzwonić zawsze wtedy, gdy Ty lub członkowie Twojej rodziny czujecie się zagrożeni, a ona ma obowiązek Ci pomóc.
Policjanci posiadają przede wszystkim odpowiednie narzędzia, aby powstrzymać sprawcę przed dalszym znęcaniem się nad bliskimi. Jeśli stanowi on zagrożenie dla otoczenia, funkcjonariusze zobowiązani są do jego zatrzymania na 48 godzin. Jeżeli zaś zachodzi obawa, że może on ponownie popełnić przestępstwo, np. chcąc się „odegrać”, policjanci mogą również złożyć do prokuratury wniosek o jego eksmisję na okres do 3 miesięcy (który może zostać przedłużony). W wyniku interwencji powinna także zostać uruchomiona procedura Niebieskie Karty, dzięki której zbierane są informacje na temat przemocy w danej rodzinie oraz uruchamiana dalsza pomoc dla poszkodowanych.
Masz także prawo zapisać numery funkcjonariuszy, którzy przybyli na interwencję oraz jej datę i godzinę. Te informacje mogą Ci się przydać na przykład w trakcie postępowania sądowego przeciwko sprawcy. Jeżeli zaś masz wrażenie, że policjanci udzielili Ci pomocy w sposób niewłaściwy lub nie pomogli, możesz złożyć na nich skargę do Komendantów: danego komisariatu, Rejonowego lub Wojewódzkiego.
Kiedy odniesiesz obrażenia
W wyniku przemocy dochodzi często do urazów fizycznych, czego skutkiem bywa konieczność interwencji lekarskiej. Niekiedy służbę zdrowia wzywają funkcjonariusze, którzy przybywają na interwencję domową.
Oprócz udzielenia pomocy, lekarz – na Twój wniosek – zobowiązany jest do wystawienia zaświadczenia o doznanych obrażeniach oraz podjętym leczeniu. Jeśli dojdzie do pobicia lub gwałtu można również zwrócić się o wydanie płatnej obdukcji do lekarza sądowego. Zarówno zaświadczenie, jak i obdukcję możesz później przedstawić w sądzie lub prokuraturze, jako mocny dowód w postępowaniu sądowym przeciwko sprawcy.
Powołany Zarządzeniem Wójta Gminy Zespół Interdyscyplinarny wykonuje zadania w zakresie udzielanej pomocy na rzecz ofiar przemocy domowej.
Przy Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Szczurowej ul. Rynek 3, działa PUNKT INFORMACJI, WSPARCIA POMOCY DLA OSÓB DOTKNIĘTYCH PRZEMOCĄ DOMOWĄ czynny:
- codziennie w godzinach pracy Ośrodka Pomocy,
- w środę w godz. 15.00 do 17.00;
Kontakt pod numerem TEL. 14 671 31 21
